Tế bào gốc có nhiều loại khác nhau:
- Mỗi bộ phận trong cơ thể đều có một loại tế bào gốc riêng: tế bào tạo máu, tạo xương, tạo da…
- Phôi tế bào gốc (từ phôi thai) tạo ra toàn bộ những cơ quan của cơ thể con người trong lúc phát triển.
Vai trò của tế bào gốc đối với sức khỏe con người
Đối với sức khỏe
+ Do bỏng, loét..
+ Bại não.
+ Vô sinh.
+ Ung thư.
+ Căn bệnh thế kỷ HIV….
Trong lĩnh vực làm đẹp
+ Tế bào gốc góp phần tái tạo phục hồi tổn thương, duy trì vẻ đẹp.
+ Hạn chế sự lão hóa của con người.
Các sản phẩm điều chế từ tế bào gốc
- Các sản phẩm điều chế từ tế bào gốc để hỗ trợ chữa bệnh.
- Các loại mỹ phẩm tế bào gốc chiết xuất từ động vật và thực vật.
Lịch sử ra đời tế bào gốc
Từ những năm 1950, các nhà khoa học nước ngoài đã phát hiện ra các kháng nguyên trên màng tế bào và kháng thể cơ thể. Năm 1994, Ariff Bongso, nhà khoa học người Sri Lanka, là người đầu tiên trên thế giới tách thành công tế bào gốc từ phôi người.
Sau đó, rất nhiều nhà khoa học nổi tiếng khác tiếp tục nghiên cứu và đã có nhiều thành tựu quan trọng trong việc sử dụng tế bào gốc nhằm điều trị, chăm sóc sức khỏe con người.
Năm 2004, tại trường ĐH Quốc gia Singapore, P. Giáo sư - Tiến sĩ - Bác sĩ Phan Toàn Thắng là người đầu tiên trên thế giới tách được tế bào gốc từ màng cuống dây rốn, một phát minh đã tạo nên sự quan tâm đặc biệt của giới khoa học thế giới. Đây là tiền đề quan trọng để có thể chữa lành các vết thương do bỏng, loét do phóng xạ và đặc biệt là ứng dụng trong lĩnh vực chăm sóc sắc đẹp.
Hiệu quả khi sử dụng các sản phẩm tế bào gốc để làm đẹp
Tại Việt Nam, sự phát triển của những sản phẩm và các phương pháp chăm sóc sắc đẹp từ tế bào gốc nở rộ. Chúng được quảng cáo như một 'thần dược' có thể biến da lão hóa nhăn nheo trở nên săn chắc mịn màng, điều trị mụn, vết thâm, sẹo lõm …
Thị trường mỹ phẩm tế bào gốc ở Việt Nam có 2 loại chính là mỹ phẩm tế bào gốc được cho là chiết xuất từ động vật và thực vật. Nhưng tính xác thực của nó thì chẳng có một sự đảm bảo nào ngoài uy tín của .. người bán.
Thực tế đã có rất nhiều người sử dụng các loại mỹ phẩm từ tế bào gốc và… hầu hết mọi người đều cảm thấy chúng không có tác dụng “tuyệt vời” như quảng cáo.
Quan niệm về tế bào gốc đối với người nước ngoài
“Công nghệ tế bào gốc tìm kiếm các nguồn tế bào gốc tốt nhất, nuôi cấy, nhân rộng ra và tác động theo một cách khoa học để có thể biệt hoá thành những dòng tế bào khác nhau để chữa bệnh, chăm sóc sức khoẻ, sắc đẹp, và chống lão hoá.
Công nghệ tế bào gốc hứa hẹn có thể chữa được nhiều căn bệnh do tác động thay thế hay sửa chữa những tế bào cơ thể ngưng hoạt động hay không làm việc theo đúng như chức năng của chúng, hoặc do bởi các mô cơ thể bị hủy hoại.
Tuy nhiên, những ứng dụng của tế bào gốc vẫn trong vòng thí nghiệm và gây nhiều tranh cãi chứ chưa có một quy trình điều trị thật sự cho bệnh nhân.
Thực tế, tế bào gốc và những sản phẩm từ tế bào gốc ở Mỹ và một số nước châu Âu, Nhật, Hàn… bị cấm sử dụng”
Ý kiến của chuyên gia
“Tế bào gốc hứa hẹn nhiều tiềm năng cho những nghiên cứu trên sức khỏe con người nên được xem là vấn đề “nóng”. Song, cần phải hiểu có những bất hợp lý trong việc đưa tế bào gốc vào mỹ phẩm. Bởi việc thu thập, phân tích, xử lý tách tế bào gốc, rồi bảo quản, nuôi cấy thích hợp (từ thành phần nuôi dưỡng lẫn điều kiện nhiệt độ âm) là những việc phức tạp mang tính chất chuyên nghiệp, không phải đơn vị nào cũng thực hiện được.
Nhiều loại mỹ phẩm tế bào gốc được quảng cáo rất kêu với thành phần acid hyaluronic, collagen, acid hyaluronic… được lấy từ màng treo dây rốn thai nhi sau khi sinh và dịch tiết nuôi cấy tế bào gốc được dùng làm mỹ phẩm. Thật ra, cũng chỉ chứa các loại enzyme và peptide quen thuộc được “thay tên đổi họ” để làm giá cao hơn.
Có những loại mỹ phẩm được giới thiệu là sản xuất theo “ứng dụng công nghệ tế bào gốc”, không chứa tế bào gốc trong thành phẩm mà chỉ chứa các yếu tố nuôi dưỡng, phát triển tế bào thông qua các dịch nuôi, chỉ có thể tạo lớp sừng cho da đóng vai trò rào cản, giúp bảo vệ da và cơ thể khỏi các tác động xấu của môi trường, không có khả năng điều tri. Vì vậy, khi mua người tiêu dùng nên lưu ý điểm này.
Tế bào gốc hay các sản phẩm liên quan đến nó khi đã trộn chung với mỹ phẩm sẽ không còn tác dụng, thậm chí còn có thể gây nên những phản ứng phụ cho da.
Nhiều nước trên thế giới có ngành sinh học, y học tái tạo phát triển như châu Âu, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc… đều không cho phép lưu hành mỹ phẩm tế bào gốc do lo ngại việc sử dụng tế bào của con người làm mỹ phẩm làm tăng các mối lo ngại về sự an toàn như có thế chứa các mầm mống gây bệnh nan y như HIV, viêm gan…”
Ông Nguyễn Xuân Tiến, Phó phòng Quản lý chất lượng, Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế khẳng định
“Hiện nay, các cơ quan chức năng không cấp phép lưu hành mỹ phẩm tế bào gốc do quy định tất cả các thành phần, sản phẩm có nguồn gốc từ những hệ, cơ quan của con người không được phép sử dụng trong mỹ phẩm”.
Lời kết
Các sản phẩm được điều chế từ tế bào gốc cho đến nay vẫn đang trong giai đoạn nghiên cứu… Hiệu quả của nó trong việc ứng dụng để chữa bệnh, làm đẹp, chống lão hóa…vẫn gây nhiều tranh cãi và bị cấm sử dụng tại nhiều nước trên thế giới.
Vì vậy, để tránh xảy ra những hậu quả đáng tiếc, người dùng nên cân nhắc khi sử dụng những sản phẩm được điều chế từ tế bào gốc, đặc biệt là các mỹ phẩm từ tế bào gốc được sử dụng để làm đẹp…
Công nghệ tế bào gốc là sự phát hiện, phân lập và duy trì tế bào gốc để chế tạo các sản phẩm từ tế bào gốc nhằm tăng sinh số lượng và biệt hóa tế bào gốc, tạo mô, cơ quan từ tế bào gốc và việc ứng dụng tế bào gốc, sản phẩm của nó vào các mục đích khác nhau. Tuy nhiên, nghiên cứu tế bào gốc rất phức tạp do hoạt động nghiên cứu đa ngành, đa dạng, sản phẩm làm ra cũng rất phong phú, lại tác động, ảnh hưởng đến nhiều mặt của xã hội, trong đó có những mặt trái (nhân bản vô tính) nên nghiên cứu tế bào gốc vừa là cơ hội, vừa là thách thức đối với các cơ quan, người nghiên cứu. Nếu nền tảng công nghệ thấp thì công tác nghiên cứu này còn thách thức nữa. Vì vậy, trách nhiệm của các nhà quản lý hiện nay là bên cạnh cập nhật kiến thức tiến bộ, phải phát hiện ra những mặt trái để sao cho khoa học công nghệ vừa phát triển, giúp người dân thụ hưởng thành tựu khoa học vừa bảo đảm ứng dụng công nghệ tế bào gốc trong khuôn khổ pháp luật.